برنامه غذايي شيرخوار در ماه هفتم زندگي

هفته اول: فرني آرد برنج و بعد حريره بادام

هفته دوم: برنامه قبلي + سوپ با استفاده از گوشت

هفته سوم: برنامه قبلي + پوره انواع سبزي‌ها

هفته چهارم: برنامه قبلي همراه با تنوع در تهيه سوپ

هفته اول ماه هفتم:

اولين غذا:

* اولين غذاي كمكي كه به شيرخوار داده مي‌شود بايد نرم، ساده و با كمترين امكان ايجاد آلرژي باشد بههمين دليل معمولاً از برنج استفاده مي‌شود كه آنرا به صورت فرني آرد برنج تهيه مي‌كنند.

تهيه فرني با آرد گندم بهتر است بعد از 8 ماهگي باشد. (در صورت وجود سابقه آلرژي به گندم در افراد خانواده، مصرف گندم به بعد از 12 ماهگي موكول مي‌گردد).

* حريره بادام غذاي مناسبي است و اكثر كودكان مزه آن را دوست دارند. حساسيت به بادام درختي كه حريره از آن تهيه مي‌شود بسيار كم است و آن چه كه بچه‌ها ممكن است به آن حساسيت داشته باشند بادام زميني و بادام هندي است.

غذاي كمكي در روز اول يك بار و با توجه به ميل شيرخوار، يك تا دو قاشق مرباخوري از فرني آرد برنج است كه صبح بلافاصله پس از تغذيه با شيرمادر داده مي‌شود.

مقدار غذاي كمكي در روز دوم در صورت ميل و در خواست شيرخوار به دوبار مي‌رسد (يك تا دو قاشق مرباخوري صبح و يك دو قاشق مرباخوري ظهر) و از روز سوم تا هفتم به تدريج بر تعداد قاشق‌ها اضافه مي‌شود تا به 5 تا 10 قاشق مرباخوري برسد.

* در مورد بعضي از شيرخواران كه به نظر مي‌رسد فرني يا حريره بادام را دوست ندارند، مي‌توان يك حلقه موز رسيده يا يك تكه سيب درختي را پس از جدا كردن پوست آن، رنده كرده و به فرني يا حريره بادام اضافه نمود. «به» ميوه خوش طعمي است و يك قاچ «به» پخته شده مي‌تواند طعم غذاي كودك را دلپذيرتر كند.

هفته دوم:

در اين هفته گوشت به برناه غذايي شيرخوار اضافله مي‌شود. نوع گوشت مي‌تواند ماهيچه گوسفند، سينه يا ران مرغ يا بوقلمون و يا گوشت چرخ كرده بدون چربي گوسفند باشد. در خانواده‌هايي كه به ماهي حساسيت ندارند مصرف ماهي هم اشكار ندارد.

بنابراين وعده‌‌هاي غذاي كمكي شيرخوار در هفته دوم ماه هفتم دوبار در روز و غذاي او علاوه بر فرني يا حريره بادام سوپي است با غلظت ماست كه مخلوطي از برنج و گوشت بوده و يكي دو روز بعد هويچ و سپس به تدريج يكي از انواع سبزي‌ها به آن اضافه مي‌شود.

شروع سوپ هم با يك تا دو قاشق مرباخوري است كه در وعده ظهر به كودك داده مي‌شود و به تدريج مقدار آن بسته به ميل شيرخوار افزايش مي‌يابد تا جايگزين فرني يا حريره بادام وعده ظهر او شود.

به اين ترتيب كودك در اواخر هفته دوم، صبح‌ها از فرني يا حريره بادام و ظهرها از سوپ استفاده مي‌نمايد.

براي تنوع بخشيدن به محتواي سوپ مي‌توان به تدريج از انواع سبزي‌ها مانند جعفري، گشنيز، شويد، كرفس، كدو خورشتي، كدو حلوايي. لوبيا سبز و سيب‌زميني استفاده كرد. سبزي‌هايي كه نياز به پختن بيشتر دارند مانند كرفس، لوبيا سبز، كدو حلوايي، كدو خورشتي و سيب‌زميني را بايد به صورت قطعات بسيار كوچك، خرد كرده و به گوشت اضافه نمود تا همراه گوشت پخته شوند ولي سبزي‌‌هاي لطيف‌تر مانند جعفري، گشنيز، شويد و امثال آن كه ساطوري (ريز) شده‌اند در اواخر مرحله پخت اضافه مي‌شود تا دو سه دقيقه با سوپ بجوشد. اگر در قابلمه سوپ بسته باشد، سبزي‌ها زودتر پخته مي‌شوند.

* به سوپ نبايد نمك يا شكر اضافه كرد.

 توجه:

1) مقدار آهن گوشت ران مرغ بيشتر از سينه آن ولي پروتئين سينه مرغ بيشتر از ران مرغ است.

2) براي تهيه گوشت چرخ كرده بهتر است پس از جدا كردن چربي گوشت، آن را شسته و در منزل دو بار چرخ نمود. سپس حدود 30 گرم گوشت چرخ كرده را در هر كيسه فريزر كوچك ريخته و در فريزر گذاشت.

3) در صورت عدم دسترسي به گوشت، مي‌توان از حبوبات استفاده كرد. گرچه حبوبات (عدس، ماش، لوبيا) به عنوان جانشين‌‌هاي گوشت محسوب مي‌شوند ولي ارزش غذايي اين مواد به اندازه گوشت نيست بنابراين در درجه اول توصيه مي‌شود در حد امكان مقداري گوشت همراه حبوبات پخته شود حتي اگر يك بال يا گردن مرغ باشد تا هم ارزش غذايي غذا و هم جذب آهن حبوبات افزايش يابد. در غير اين صورت بهتر است حبوبات با يك يا دو نوع از سبزي‌ها پخته شوند مثلاً لوبيا با سيب‌زميني، عدس با نخود فرنگي، ماش با گشنيز و باقلا سبز با شيود.

4) بعداز تهيه غذاي كمكي بايد گوشت و ساير مواد غذايي آن را نرم و له كرد و به شيرخوار داد و هيچ غذايي را نبايد صاف كرد زيرا آب سوپ يا سوپ صاف شده ارزش غذايي كمتري دارد.

5) همان طور كه قبلاً ذكر شد محتويات غذاي كمكي شيرخوار را بايد با پشت قاشق يا چنگال يا گوشت كوب نرم و له كرد و نبايد از مخلوط كن استفاده نمود.

هفته سوم:

تعداد وعده‌‌هاي غذا در هفته سوم به سه بار در روز افزايش مي‌يابد و شيرخوار علاوه بر فرني و سوپ، از پوره انواع سبزي‌ها مانند پوره سيب‌زميني، هويج و غيره كه در مبحث طرز تهيه غذاهاي كمكي به آن اشاره شده است، استفاده مي‌نمايد.

براي نرم كردن پوره مي‌توان ترجيحاً از شيرمادر يا شير پاستوريزه، كره يا هر روغني كه در دسترس باشد يا كمي آب مرغ يا آب گوشت استفاده كرد.

به اين ترتيب برنامه غذايي شيرخوار در هفته سوم ماه هفتم به شرح زير است:

هفته چهارم:

اين هفته زمان استفاده از انواع سبزي‌ها در تهيه سوپ كودك است. تعداد وعده‌‌هاي غذا سه بار در روز بوده و مانند هفته سوم مي‌توان صبح‌ها فرني، ظهرها سوپ‌‌هاي متنوع با انواع سبزي‌ها و عصر نيز پوره يكي از انواع سبزي‌ها را به كودك داد.